سیستم اطفا حریق فوم

سیستم اطفا حریق فوم به دلیل قدرت خاموش کنندگی بالا در مقابله با حریق مواد سوختنی بسیار کاربردی و محبوب هستند. در این سیستم ها فوم را به جریان آب آتش نشانی اضافه می کنند و آب با خنک کردن حریق و محیط اطرافباعث خاموش شدن آتش می شود و هم چنین لایه فوم ایجاد شده بر روی سوخت از ورود هوا به فرایند حریق جلوگیری می کند و عملیات حریق را تسریع می بخشد. سیستم اطفا حریق فوم بر اساس استاندارد NFPA11 طراحی می شود. این سیستم ها در مخازن سوخت و انبار مواد سوختنی بسیار پرکاربرد هستند.

در این سیستم با اضافه نمودن فوم اطفاء حریق به جریان آب، نیروی کشش سطحی آب را افزایش می دهند که این مورد سبب افزایش قدرت خاموش کنندگی آب می شود. هم چنین در هنگام تخلیه توسط نازل با تزریق جریان هوا به محلول آب و فوم، باعث توسعه محلول و اصطلاحا ایجاد کف آتشنشانی می شود. فوم در سیستم های اطفا حریق کمک می کند تا حرارت سریع تر جذب شود و هم چنین اکسیژن کمتری به سطح ماده سوختنی برسد تا قدرت خاموش کنندگی آب چندین برابر بیشتر شود. در این سیستم ها فوم آتش نشانی وارد زنجیره واکنش شیمیایی حریق می شود تا با کند کردن فرایند، به افزایش کارایی اطفا حریق کمک کند.

فوم چگونه قدرت خاموش کنندگی آب را افزایش می دهد؟

همانطور که اشاره کردیم، فوم در اطفا حریق به تنهایی استفاده نمی شود و آن را به صورت محلول با جریان آب استفاده می کنیم. محلول آب و فوم حریق را از چند وجه مورد جمله قرار می دهد که همین موضوع نیز باعث می شود که قدرت خاموش کنندگی آن در مقایسه با آب چندین برابر بیشتر باشد. این قدرت خاموش کنندگی بالا باعث می شود تا از این سیستم در حریق های وسیع مانند مخازن نگهداری سوخت و انبارهای نگهداری مواد شیمیایی که نرخ آزادسازی حرارت بسیار بالایی دارند استفاده شود.

سیستم اطفا حریق فوم در مرحله اول با کمک آب، حرارت را از آتش جذب می کند. همانطور که می دانید کاهش دما و جذب حرارت یک روش بسیار موثر در خاموش کردن آتش می باشد. در مرحله بعد فوم با ایجاد یک لایه نازک روی سطح ماده سوختنی باعث می شود تا بخارات سوخت با نرخ بسیار پایین تری آزاد شوند که این موضوع در جلوگیری در گسترش آتش بسیار موثر است. هم چنین لایه فوم ایجاد شده مانند یک جداکننده دسترسی اکسیژن به حریق را کاهش می دهد. با رسیدن اکسیژن کمتر به آتش، حریق نیز سریع تر کنترل و خاموش می شود. هم چنین فوم های آتشنشانی با فرمول های خاص می توانند وارد زنجیره واکنش شده و با قطع واکنش شیمیایی باعث خاموش شدن آتش شوند.

همانطور که دیدید به دلیل عملکرد چند جانبه فوم در اطفا حریق، قدرت خاموش کنندکی این سیستم ها هم به همان نسبت بهتر است و عملکرد آن در اطفا حریق با راندمان بیشتری صورت می پذیرد.

فوم آتش نشانی چگونه تشکیل می شود؟

برای استفاده از فوم در اطفا حریق روش های مختلفی وجود دارد ولی در تمامی این روش ها دو مرحله اساسی برای استفاده از فوم تعریف شده است. همانطور که گفتیم ما در اطفا حریق با فوم، هرگز مایع غلیظ فوم را به تنهایی استفاده نمی کنیم و آن را به صورت محلول در آب استفاده می کنیم. اما محلول فوم در آب برای زمان های طولانی، محلولی ناپایدار است که باعث می شود فوم خاصیت خود را از دست بدهد و قدرت خاموش کنندگی لازم را نداشته باشد.

به همین دلیل ما در سیستم های اطفا حریق فوم دو مرحله اساسی را برای تولید فوم مورد نیاز لازم دارد. در مرحله اول لازم است که فوم را با نسبت مشخص به جریان آب اضافه کنیم و سپس در مرحله بعد، هوا به این محلول آب و فوم وارد کنیم تا فوم توسعه یافته یا اصطلاحا کف آتش نشانی تشکیل شود.

اضافه کردن فوم به آب

اضافه کردن فوم غلیظ به آب معمولا توسط روش های مختلفی مکانیکی صورت می پذیرد. از آنجایی که معمولا برای اطفا حریق نیاز به جریان با دبی بسیار بالایی وجود دارد، لذا امکان استفاده از روش های سنتی برای اضافه کردن فوم به آب وجود ندارد. هم چنین طبق استاندارد NFPA اضافه کردن فوم به جریان آب باید با نسبت مشخص شده باشد. این نسبت با توجه به نوع ماده سوختنی و نحوه عملیات اطفا حریق در استاندارد مشخص شده است.

به همین دلیل نیز تجهیزاتی مخصوصی برای این کار طراحی و تولید شده اند. این تجهیزات وظیفه دارند تا در هنگام نیاز سیستم اطفا حریق، فوم را از داخل مخزن مخصوص مکیده و به جریان آب اضافه کنند. این تجهیزات می توانند شامل انواع پمپ ها با محرک های برقی و دیزلی هم باشند. اما در بیشتر تجهیزات پرکاربرد مانند بلادر تانک، اینداکتور و فوم دوزینگ با استفاده از قوانین مکانیکی و نیروی جریان آب این کار صورت می پذیرد.

این تجهیزات می توانند به صورت قابل حمل و ثابت باشند که هر کدام ویژگی های مخصوص به خود را دارند. اینداکتور و فوم ترولی از انواع تجهیزات اختلاط آب و فوم قابل حمل هستند. فوم پمپ، بلادر تانک و فوم دوزینگ نیز از شناخته شده ترین تجهیزات ثابت به شمار می روند.

اضافه کردن هوا به محلول آب و فوم

پس از تشکیل محلول آب و فوم، لازم است تا هوا نیز به محلول اضافه شود تا فوم توسعه یافته که برای آتش نشانی مورد نیاز است تشکیل شود. فوم توسعه یافته در واقع مشابه کفی است که در مواد شوینده تشکیل می شود و به همین دلیل آن را با اصطلاح کف آتش نشانی نیز می شناسند. کف آتش نشانی با توجه به میزان اضافه شدن هوا به محلول آب و فوم می تواند در سه دسته فوم کم توسعه (low expansion)، توسعه متوسط (medium expansion) و پرتوسعه (high expansion) تقسیم می شوند.

همانطور که می بینید، میزان اضافه شدن هوا به محلول نیز نسبت مشخص به خود را دارد و لازم است با توجه به استاندارد هوا با نسبت مشخص اضافه شود. نازل های فوم در سیستم های آتش نشانی عموما وظیفه اضافه کردن هوا به محلول را دارند. این نازل ها می توانند به صورت قابل حمل یا دستی و یا به صورت ثابت باشند.

فوم چمبر، فوم پورر و high espansion generator از انواع نازل های ثابت به شمار می روند.

انواع تجهیزات اختلاط آب و فوم 

اشاره کردیم که تجهیزات اختلاط آب و فوم به دو صورت قابل حمل و ثابت تولیدمی شوند. همانطور که گفتیم در این تجهیزات فوم با میزان درصد دلخواه به جریان آب اضافه می شود. این میزان فوم بسته به نوع و کلاس حریق بر اساس استاندارد و مشخصات طراحی مشخص می گردد.

مهمترین تجهیزات برای اختلاط آب و فوم سیستم های بلادر تانک، فوم دوزینگ و فوم پمپ یا اینداکتور اشاره کرد. در هر یک از این سیستم ها فوم داخل مخزن جداگانه ای نگهداری می شود تا در هنگام نیاز توسط یک مکانیزم مشخص به جریان آب اضافه شود. میزان و درصد فوم معمولا از قبل و در مرحله طراحی مشخص می گردد و توسط دستگاه به جریان آب اضافه می شود. هریک از این تجهیزات دارای ویژگی ها، مزایا و معایب خاص خود هستند که در مورد هریک به صورت جداگانه در مجله سایت شرکت برسام توضیح داده ایم. 

تجهیزات قابل حمل نیز مانند تجهیزات ثابت وظیفه اضافه نمودن فوم به جریان آب را در سیستم اطفای حریق فوم دارند با این تفاوت که این تجهیزات قابل حمل بوده و به راحتی توسط آتش نشان جابجا می شوند. این تجهیزات با توجه به ویژگی قابل حمل خود دارای محدودیت در دبی قابل ارائه می باشند. از مهم ترین مدل این تجهیزات می توان به اینداکتورها اشاره کرد.

میزان فوم مورد نیاز برای اطفا حریق بر اساس الزامات استاندارد NFPA مشخص می شود. سپس با طراحی سیستم بر اساس این الزامات، نیاز است تا فوم مورد نیاز در این سیستم ها به جریان آب اضافه شود. این میزان فوم مشخص کننده درصد اختلاط آب و فوم در سیستم می باشد. درصد اختلاط معمولا در مقدارهای 0.5، 1، 3، 6 یا 9 درصد انتخاب می شود. یعنی یک تجهیز با درصد اختلاط 3 درصد، محلول آب و فوم را به میزان 97 درصد آب و 3 درصد فوم در نازل تخلیه تحویل می دهد.

انواع نازل های تخلیه فوم 

بعد از اختلاط آب و فوم و تهیه محلول، نیاز است تا به آن هوا اضافه شود تا سبب توسعه محلول و اصطلاحا ایجاد فوم توسعه یافته شود. این کار توسط نازل های مخصوص در سیستم اطفاء حریق فوم انجام می شود که با طراحی خاص خود باعث ورود هوا و اضافه شدن آن به محلول آب و فوم می شوند.

نازل فوم در انواع مختلفی ارائه می شود که با توجه به نوع کاربری آنها اعم از استفاده در مخازن سقف ثابت، سقف شناور و انبارها و آشیانه هواپیما به چندین مدل مختلف تقسیم می شوند. از مهم ترین این نازل ها می توان به فوم چمبر، فوم پورر، فوم نازل و high expansion generator اشاره کرد. 

در هریک از این تجهیزات جریان هوا به مخلوط آب و فوم اضافه می شود. جریان هوا باعث توسعه آن خواهد شد که باعث ایجاد یک لایه برای جلوگیری از رسیدن هوا می شود. همانطور که اشاره شد سیستم اطفا حریق foam دارای تنوع بسیار گسترده ای هستند که مجموعه متفاوتی از عملکرد را به کاربر ارائه می دهند. لذا سعی خواهیم کرد در نوشته های آتی با بیان جزییات بیشتر اطلاعات جامع و کافی در این زمینه ارائه کنیم. هم چنین می توانید در صورت نیاز به مشاوره و راهنمایی با شماره های موجود در بخش تماس با ما نیز تماس بگیرید.

جنس تجهیزات سیستم اطفاء حریق Foam

فوم آتش نشانی معمولا از کودها و فضولات حیوانی تهیه می شوند. محلول foam غلیظ در آب خیلی پایدار نیست و به مرور زمان تجزیه می شود. به همین دلیل بهتر است تا آن را با آب برای مدت طولانی در تماس نگه ندارید. هم چنین به دلیل خورنده نبودن فوم می توانید آن را با لوله های فولادی معمولی نیز استفاده کنید و نیازی به تجهیزات استنلس استیل نیست. اما بر اساس استاندارد لازم است که فوم آتش نشانی در لوله هایی با روکش گالوانیزه استفاده نشوند.

استاندارد طراحی سیستم فوم

سیستم های اطفا حریق فوم را می توانید بر اساس الزامات استاندارد های ملی و بین المللی طراحی کرد. در استاندارد ها تعاریفی دقیقی از محل حریق و نوع آن، انواع فوم های آتش نشانی و کاربرد هریک و الزامات عملکردی سیستم ها بیان شده است. لذا می توانید با مراجعه به آنها یک سیستم اصولی را استفاده کنید. شرکت برسام نیز کلیه طراحی ها و تولیدات خود را بر اساس الزامات استاندارد های زیر انجام می دهد. به همین دلیل نیز شما می توانید از مهندسی و عملکرد سیستم اطمینان خاطر داشته باشید.

• NFPA11: This standard covers the design, installation, operation, testing, and maintenance of low-, medium-, and high-expansion foam systems for fire protection
• NFPA16: Standard for the Installation of Foam-Water Sprinkler and Foam-Water Spray Systems
• IPS-E-SF-140: Engineering Standard for Foam Generating and Proportioning Systems
• IPS-M-SF-142: Material and Equipment Standard for FLC-Foam Proportioners Generators and Twin Agents

امیدواریم اطلاعات بیان شده به عنوان یک راهنمای کلی برای شما مفید واقع شده باشد. شما همراهان گرانی می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و یا بیان نظرات خود موارد را با در قسمت نطرات در انتهای این مطلب در میان بگذارید تا کارشناسان برسام در اسرع وقت پاسخگوی سوالات شما باشند.

هم چنین برای طراحی، تامین و اجرای انواع سیستم های اطفا حریق با فوم می توانید با شماره تماس 02144770276 تماس بگیرید.