هایدرانت آتش نشانی یکی از مهم ترین تجهیزات آتش نشانی در پالایشگاه، پتروشیمی، نیروگاه و کارخانه های بزرگ صنعتی می باشد. هم چنین شیر آتش نشانی هیدرانت در شهرهای بزرگ نیز بسیار پرکاربرد و مهم است. هایدرانت آتش نشانی به عنوان یک منبع اصلی برای تامین آب مورد نیاز اطفا حریق شناخته می شود. هایدرانت در نقاط مختلف و با فاصله استاندارد از هم قرار می گیرند تا در هنگام نیاز ماشین آتش نشانی و یا آتش نشان برای دسترسی به منبع آب مورد نیاز از آن استفاده کند. این تجهیزات به فاصله حدودا 45 متر از هم در یک منطقه حریق نصب می شوند.
همانطور که می دانید آب برای اطفا حریق یک ماده ضروری و پرکاربرد است. به همین دلیل نیز دسترسی به یک منبع برای تامین آب مورد نیاز اطفا ضروری است. شیر هایدرانت آتش نشانی این وظیفه را برعهده دارد و کمک می کند تا در فاصله نزدیک به آب با فشار مناسب دسترسی پیدا کرد. به همین دلیل نیز هیدرانت آتش نشانی خروجی ها با اندازه های متفاوتی دارد تا در هنگام نیاز بتوانید به دبی مد نظر دسترسی پیدا کنید.
این شیر آتش نشانی با اتصال به شبکه آتش نشانی مستقل می تواند در کمترین زمان آب مورد نیاز جهت اطفا حریق را تامین نماید. پمپ آتش نشانی شبکه را با فشار مورد نظر تحت فشار قرار می دهند و آب را در پشت شیر هیدرانت آماده برای بهره برداری نگه می دارند. شیر هایدرانت می تواند مدل های مختلفی داشته باشد.
انواع هایدرانت آتش نشانی
شیر آتش نشانی هایدرانت انواع مختلفی بر اساس عملکرد دارد. این شیر را می توان در شهر و محیط های مسکونی، کارخانجات و محیط های صنعتی نصب کرد. همه مدل های شیر هایدرانت از نظر عملکردی مشابه هستند و وطیفه تامین آب را بر عهده دارند اما با توجه به شرایط آب و هوایی دارای عملکرد متفاوت در ساختار بدنه و اجزای داخلی می باشند. هم چنین شیر هایدرانت آتش نشانی را می توان در سایز های بدنه 4، 6 و 8 اینچ تهیه کرد که هرکدام میزان دبی متفاوتی را در اختیار کاربر قرار می دهند.
هایدرانت آتش نشانی با توجه جغرافیای محل نصب به دو گروه هایدرانت تر و خشک تقسیم بندی می شوند. هر یک از این هایدرانت ها به دلیل محدودیت ها و امکاناتی که دارند برای ناحیه آب و هوایی خاصی مناسب می باشند. علاوه بر ویژگی های ساختاری این دو مدل هایدرانت، از نظر ظاهری نیز متفاوت بوده و هر کدام شکل مخصوص به خود را دارند. اما در حالت کلی هر دو مدل هایدرانت برای تامین آب آتشنشانی از طریق خروجی شلنگ و پمپر استفاده می شوند.
هایدرانت آتش نشانی خشک (Dry Hydrant)
یک از مشکلات سیستم های اطفا حریق با آب، یخ زدگی می باشد. همانطور که می دانید آب در دمای صفر درجه یخ می زند. به همین دلیل نیز در صورتی که داخل تجهیز آب استفاده شود، در در دمای صفر درجه یخ می زند و شیر غیر قابل استفاده می باشد. به همین دلیل در محیط هایی که احتمالا دمای هوای محیط به زیر صفر می رسد از هایدرانت خشک استفاده می شود.
این هایدرانت ها در مکانیزم داخلی خود دارای یک شیر قطع و وصل جریان در عمق پایین تری از سطح زمین است. این نقطه که عمق دفن هایدرانت نامیده می شود بر اساس مطالعات زمین شناسی در هر نقطه مشخص می شود. با بسته شدن هایدارنت در فاصله ای پایینتر از سطح زمین که امکان یخ زدگی وجود ندارد، ورود آب به داخل بدنه هیدرانت امکان پذیر نیست. به این ترتیب در شرایط عادی بدنه شیر هایدرانت خشک می باشد ( آب در بدنه وجود ندارد) و در نتیجه از یخ زدگی شیر جلوگیری می کند. شیر هایدرانت خشک آب را در محل ورودی به بدنه یعنی در عمق دفن سیستم لوله کشی آتش نشانی بسته نگه می دارد تا آب وارد بدنه نشود.
در زمانی که نیاز دارید تا از هایدرانت برای آبدهی استفاده کنید، لازم است اپراتور با کمک پیچ بالایی هایدرانت که به پنتاگون معروف است، شیر را باز نموده تا آب وارد بدنه هایدرانت شود و در خروجی در دسترس قرار گیرد. همانطور که متوجه شدید در واقع تنها در هنگام استفاده بدنه شیر دارای آب می باشد. هم چنین در هایدرانت خشک (Dry Hydrant) الزامی برای استفاده از شیر در خروجی ها نیست اما در صورت نیاز می توانید انواع گلوب ولو آتش نشانی را نصب کنید.
هم چنین این مدل هایدرانت دارای شیر تخلیه اتوماتیک یا همان auto drain valve می باشد، تا پس از استفاده آب موجود در بدنه را به طور کامل تخلیه نماید و بدنه شیر را از آب تخلیه نماید تا احتمال یخ زدگی به وجود نیاید. شیر تخلیه هایدارنت خشک باید بر اساس استاندارد طراحی شود تا آب در زمان مشخص و به طور کامل از بدنه خارج شود.
هایدرانت آتش نشانی تر (Wet Hydrant)
هایدرانت آتش نشانی تر در محیط هایی که خطر یخ زدگی وجود ندارد استفاده می شود. در این مدل هایدرانت آب با فشار خط اصلی در بدنه شیر وجود دارد و هنگامیکه آتش نشان به آب برای اطفاء حریق نیاز داشته باشد با باز کردن خروجی های هایدرانت آب سریعا از آن خارج می شود. این مدل هایدرانت دیگر دارای عمق دفن و لوله به صورت دفنی نمی باشد و به صورت مستقیم روی خروجی خط آتش نشانی وصل می شود. در واقع در این مدل هایدارنت همیشه در بدنه شیر آب وجود دارد و پشت خروجی ها در دسترس است.
هایدارنت تر (Wet Hydrant) از نطر عملکردی بسیار ساده است. در خروجی های این نوع هایدرانت بهتر است شیر نصب شود تا در هنگام نیاز بتوان میزان آب خروجی از هر قسمت را تنظیم کرد و از هر خروجی را به طور مجزا استفاده کرد. به عنوان مثال برای استفاده از آب با دبی کمتر می توانید شیلنگ آتش نشانی را به خروجی شلنگ آن وصل کنید و دبی نهایت 1000 لیتر بر دقیقه را دریافت کنید. اما برای تامین آب منبع ماشین آتش نشانی می توانید از خروجی پمپر هایدارنت استفاده کنید و تا دبی 5000 لیتر بر دقیقه داشته باشید.
اجزای شیر هایدرانت
شیر هایدرانت معمولا دارای یک سری قطعات و خروجی ها متناسب با نوع کارکرد می باشد. بدنه اصلی هایدرانت معمولا داری دو خروجی کوچکتر برای اتصال شلنگ آتش نشانی و یک خروجی بزرگتر با نام پمپر برای ماشین آتش نشانی است. خروجی شلنگ آتش نشانی هایدرانت معمولا با سایز 2.5 اینج می باشد که می توانید در خروجی آن از یک شیر نیز استفاده کنید. این شیر می تواند از نوع گیت ولو و یا گلاب ولو می باشد. آتش نشان با اتصال شلنگ به این خروجی ها برای اطفاء حریق با کمک نازل های دستی استفاده می کنند.
خروجی پمپر هایدرانت معمولا در سایز 4، 4.5، 5 و یا 5.5 اینچ می باشد که بر اساس نیاز کاربر متفاوت می باشد. ماشین آتش نشانی در شرایط اضطراری با کمک این خروجی آب مورد نیاز مخزن خود را تامین می کند. در خروجی پمپر هم می توان یک شیر ایزوله از نوع گیت یا شیر پروانه ای قرار داد.
خروجی شیر های هایدرانت دارای کانکشن بر اساس کدهای استانداردی متفاوت می باشند که بر اساس نیاز سایر تجهیزات آتش نشانی و ماشین آتش نشانی موجود تعریف می شوند. این خروجی ها در ایران بر اساس استاندارد BS انگستان یا storz آلمان تعریف می شوند. می توانید اطلاعات بیشتر را در ویدیو زیر مشاهده بفرمایید.
هم چنین در این شیر می توان یک خروجی برای مانیتور آتش نشانی تعریف کرد تا در شرایط اضطراری توسط آتش نشان مورد بهره برداری قرار گیرد. در این حالت مانیتور آتش نشانی بر روی بدنه هایدانت نصب می شود تا در هنگام حریق آب را به سمت محل حریق و از فاصله دورتر بتوان هدایت کرد. هم چنین می توان از خروجی های شیر آتش نشانی هیدرانت نیز برای تامین آب سایر تجهیزات اطفا حریق استفاده کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد هیدرانت و نحوه نگهداری آنها می توانید از استاندارد NFPA کد 14 و 25 استفاده کنید. درصورت نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید در انتهای همین صفحه و در قسمت کامنت با ما در ارتباط باشید. هم چنین در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و یا تامین و خرید هایدارنت می توانید با شرکت برسام در ارتباط باشید.